Yenimahalle TV System-On-Chip (SoC) Değişimi: Performans Artışı

Televizyonların kalbi konumundaki System-on-Chip (SoC), görüntü işleme motoru, çoklu ortam (codec) birimleri, grafik işlemci (GPU), bellek denetleyicisi, görüntü arayüzleri (HDMI, eARC/ARC, MIPI, LVDS/ eDP), güvenlik blokları, güç yönetim üniteleri, ağ hızlandırıcıları ve IO köprüleri gibi çok sayıda alt sistemi tek bir kalıp üzerinde birleştirir. Modern TV deneyiminin—akıcı arayüz, hızlı kanal geçişi, akıllı uygulamalar, düşük gecikmeli oyun modu, HDMI 2.1 özellikleri (ALLM, VRR), gelişmiş ton eşleme (HDR10/HDR10+/Dolby Vision), gürültü azaltma, ölçekleme (upscaling), hareket enterpolasyonu, renk yönetimi—arkasındaki asıl mimari gücü SoC sağlar.

Servis dünyasında SoC ile ilgili üç tip senaryo sık görülür:

1. Arıza odaklı değişim: Aşırı ısınma, BGA altında mikro çatlak, hatalı video çıkışı, codec kilitlenmeleri, bellek erişim hataları.

2. Revizyon yükseltme: Üretici ya da kurumsal müşteri, belirli sürüm sorunlarını çözmek veya özellik kazanımı için yeni bir SoC revizyonu ister.

3. Performans güncellemesi: Eski SoC ile yaşanan arayüz gecikmesi, uygulama çökmesi, akış servislerinde takılma, yeni HDMI/DRM gereksinimleri ve codec profillerine uyum için üst sınıf SoC montajı (donör/uyumlu kart üzerinden).

1) Güvenlik, ESD ve Hazırlık: BGA İşine Başlamadan Önce

SoC değişimi yüksek riskli bir işlemdir; ESD, ısı yönetimi, PCB eğilmesi, yakın bileşen erozyonu ve alt katman via/pad hasarı gibi tehlikeleri doğru prosedürlerle sınırlamak gerekir.

• Cihazı enerjisiz bırakın, bulk kapasitörlerin deşarjını bekleyin.

• Antistatik bileklik ve iletken çalışma matı zorunludur.

• Ön ısıtma (preheater) kullanmadan büyük BGA sökmek pad kalkması riskini büyütür.

• Panel, TCON fleksleri ve plastik konektörlere ısı bariyeri uygulayın.

• Çalışma alanında toz/akışkan kontrolü sağlayın; BGA altına kaçan partikül mikro-arklara yol açabilir.

Örnek olay: Ön ısıtma olmadan yüksek hava ile SoC sökülmeye çalışıldı; alt katman via’larında açılma oldu. Kart kurtarıldı ancak DDR hatlarında hatalı empedans nedeniyle “aralıklı boot” şikâyeti devam etti. Hazırlık aşaması onarımın yarısıdır.

2) Belirti Haritalama: SoC mi, Üst Katman mı, Bellek mi?

SoC arızasının semptomları katmanlar arası etkileşim yüzünden çoğu zaman belirsizdir:

• Rastgele donmalar, soğukta/ sıcakta değişen kararlılık: BGA altı veya DDR/PMIC ısıl kararsızlığı.

• Sadece belirli uygulamalarda çökme: Codec/GPU bloklarının stres altındaki davranışı; yazılım kaynaklı olabilir.

• HDMI 2.1/VRR’de görüntü yok ama 2.0’da var: PHY/firmware uyumu, EDID/eARC el sıkışması, link eğitimi.

• Kanal geçişinde ses/görüntü asenkronu: SoC içindeki A/V boru hattında saat sekansı/PLL kayması.

• Uzun beklemede uyku/uyanma bozulmaları: PMIC/RTC/stand-by denetimi ile SoC uyandırma sırası çatışıyor.

Uygulamalı ayrım: Aynı SoC üzerinde yük profili değiştirin (ör. 4K HEVC → 1080p AVC, uygulama arası hızlı geçiş, menü animasyonu + ağ taraması). Semptom sadece yüksek bellek bant genişliğinde çıkıyorsa DDR tarafına odaklanın.

3) Firmware ve Güvenlik: Boot Zinciri Gerçeği

SoC değişimi salt donanım işi değildir. Boot ROM → Bootloader → Trust/AVB/DRM → Kernel → Rootfs → Uygulama zincirinde, SoC’a bağlı kimlikler, güven anahtarları ve chip-ID tabanlı lisanslar bulunabilir.

• Secure Boot aktifse, yeni SoC BIOS/bootloader imzalarını tanımazsa cihaz brick gibi davranır.

• DRM (Widevine/PlayReady) lisans dosyaları SoC-ID’ye bağlı olabilir; streaming uygulamaları çalışsa bile HD/4K yetkisi düşer.

• EDID/HDCP kimlikleri ve HDMI el sıkışmaları SoC/PHY revizyonuyla değişebilir.

Öneri: Donör karttan alınan SoC ile beraber uyumlu PMIC/FW paketini de doğrulayın; mümkünse üretici servis modunda “rehabilitasyon” imajları ile yeniden imzalama prosedürünü uygulayın.

4) Uyum Analizi: Pinout, PMIC, DDR, TCON ve HDMI

SoC’un pinoutu aynı aile içinde bile revizyonlar arasında mikro farklar içerebilir; PMIC, DDR, TCON/ panel IO, MIPI/LVDS ve HDMI PHY hatları bu farklardan etkilenir.

• PMIC: Güç sekansı (1.1 V core, 1.2/1.8 V IO, 3.3 V çevre), soft-start zamanları, brown-out eşikleri.

• DDR: Frekans/timing, termination (Vtt/Vref), layout uzunluk eşleşmesi.

• TCON/Panel: LVDS vs eDP/MIPI yönleri ve lane sayıları, polarite/clock.

• HDMI: 2.0’dan 2.1 PHY’a geçişte equalization/retimer ihtiyacı doğabilir.

Örnek: Aynı serinin A-rev SoC’u 1866 MHz DDR desteklerken B-rev 2133 MHz’e çıkar; aynı TV kartında B-rev kullanmak ısı ve güç profilini değiştirir—PMIC ve termal tasarımı gözden geçirin.

5) Termal Mimari: Kalıp Gücü ve Soğutma Tasarımı

Yeni SoC’lar daha güç verimli olabilir fakat zirve yükte daha yüksek anlık güç çekebilir.

• Soğutucu bloğu ve termal pad kalitesini yükseltin; kurumuş pad’ler ısıl direnci artırır.

• Kalkan-soğutucu kombinasyonlarında hava hapsi oluşmasın; kanallar açık kalsın.

• Uzun testte IR termometre/ kamera ile sıcak noktaları keşfedin; Tjunction davranışına bakın.

Vaka: Eski SoC 68–72 °C’de çalışırken yeni SoC 75–80 °C aralığında. Fan yok; kasa içinde kablo yığınını açıp, bakır ısı yayıcı bant ekleyince 4 °C düşüş elde edildi, throttle kesildi.

6) Reball/Rework Stratejisi: BGA’da Bütünlük

• SoC sökümünde ön ısıtma + kontrollü sıcak hava şart.

• PCB eğilmesini karşı destek ile sınırlandırın; eğilme DDR BGA’larını da çatlatır.

• Reball için üretici çap/mesh kurallarına uyun; kurşunlu/kurşunsuz profil farkını dikkate alın.

• Pad yüzeyi sıfır-küspe olmalı; flux artığı bırakmayın.

• Yerleştirme sonrası X-y eksende mikroskobik “swim” kontrolü yapın; köşe hizaları simetrik mi bakın.

İpucu: “Popcorn” etkisini önlemek için kartı ve SoC’u rutubet dışı muhafaza edin; nemli kalıplar reflow’da mikro patlama yapar.

7) DDR Ekosistemi: En Sık Yapılan Hata

SoC değişirken DDR yongaları da aynı çevrede ısıya maruz kalır. İnce lehim çatlakları ilk gün değil, birkaç gün sonra semptom üretir.

• SoC sonrası memtest-benzeri stres uygulayın (yüksek çözünürlüklü upscaling + streaming + menü animasyonu + Wi-Fi taraması).

• Vtt/Vref hatlarını osiloskopla kontrol edin; ripple ve overshoot var mı bakın.

• Boot sırasında çift bip/çift reset davranışı DDR eğitimi sorununa işaret edebilir.

8) Güç Sekansı ve LDO/SMPS Hijyeni

Yeni SoC’un güç gereksinimleri: dropout toleransı, transient akımlar, soft-start süreleri eski SoC’tan farklı olabilir.

• LDO/SMPS çıkışında yüksek frekanslı ripple varsa SoC içindeki PLL’ler kilit kaçırır, ekran “siyah atar”.

• Güç sekans diyagramını üretici notundan teyit edin; erken gelen ya da geç gelen hatlar (1.1 V core, 1.8 V IO) boot kararsızlığı yapar.

• Eşlik eden reset ve enable pinlerinin zamanlamasını doğrulayın.

9) HDMI 2.1/eARC/VRR/ALLM Doğrulaması

SoC revizyonu, HDMI PHY ve protokol katmanlarında davranış değiştirir.

• EDID/HDCP kimliklerini tazeleyin; eARC için HEAC kanalını ve CEC haritasını test edin.

• VRR/ALLM ile oyun modunda gecikme ölçümü yapın; 4K120/144 senaryoları varsa link eğitimi ve equalization’ı doğrulayın.

• Uzun kablo/retimer içeren sistemlerde marj testi yapın; yalnızca kısa kabloyla “geçmesi” yetmez.

Örnek: SoC değişimi sonrası VRR’de siyah ekran raporu; EDID profilinde VRR tanımı eksik. Profil güncellendi, link kararlı hâle geldi.

10) Video ve Renk İşleme: Upscaling, De-noise, Tone-Mapping

SoC görüntü kalitesinin zekâ katıdır. Yeni SoC ile:

• Upscaling algoritmaları farklı olabilir; kenar ayrıntısı ve yapaylık/halo kontrolü önemlidir.

• De-noise ve de-contour varsayılanları, düşük bitrateli yayınlarda yapaylık hissini azaltabilir/ artırabilir.

• HDR ton eşleme ve gamut eşleme farkları kullanıcı algısını güçlü etkiler.

Uygulamalı pratik: Kalibrasyonda gri skala, CMS (renk yönetimi) ve gamma profilini yeniden yapın; önceki LUT’lar yeni SoC’da farklı sonuç verir.

11) Ağ ve Streaming Hızlandırıcıları: Gerçek Dünya Akışları

Yeni SoC’ın CPU çekirdekleri ve ağ hızlandırıcıları (Wi-Fi/ Ethernet offload, ISP, HW crypto) OTT senaryolarında belirleyicidir.

• Aynı ağ koşullarında buffer dolum ve zapping sürelerini ölçün.

• DRM-korumalı 4K içerikte frame drop/ton eşleme hatası var mı bakın.

• Eşzamanlı arka plan güncelleme + izleme sırasında arayüz akıcılığını test edin.

12) Ses Zinciri, eARC ve Codec Uyumları

SoC, ses yönlendirmesinde I²S/TDM hatlarına, eARC üzerinden PCM/bitstream akışına hükmeder.

• Yeni SoC ile lip-sync ve AV eşzamanı doğrulanmalı.

• eARC üzerinden Dolby/DTS profilleri veya çok kanallı PCM akışında sessizlik/klik beklenmiyor mu kontrol edin.

• Ses profilleri ve DRC/EQ varsayılanları farklılaşabilir; kullanıcı “diyaloglar daha ince/kalın” yorumlayabilir.

13) UI/UX ve Gecikme: Kullanıcı Hissediyor mu?

SoC değişimi performans artışını en çok arayüz ve girdi gecikmesinde hissettirir.

• Ana menü animasyonları, uygulama açılış süresi, arka plan çoklu görev performansı ölçülmeli.

• Oyun modunda input lag (ALLM) gözle görülür kısalmış olmalı.

• Klavye/ kumanda/ touch-pad ile scroll-tap hissi daha elastik hâle gelmelidir.

14) BGA Sonrası Mekanik ve Temizlik

• Reflow bittiğinde flux artığı kalmamalı; yüksek empedanslı sinyal yollarında sızıntı akımları doğurur.

• Kalkan kapakları düzgün oturtulmalı; aksi hâlde EMI artar, Wi-Fi/BT menzili düşer.

• Soğutucu montajında eş tork uygulayın; tek kulak “yüksek” kalırsa kalıp yüzeyinde mikro boşluk oluşur.

15) Vaka Çalışmaları: Üç Sorun, Üç Çözüm

• Vaka A – Sıcaklıkta donma: Eski SoC: ısıl 70+ °C’de donma. Yeni SoC + yeni termal pad + hava kanalı; uzun 4K/HDR testinde stabil.

• Vaka B – eARC sessizliği: SoC değişiminden sonra belirli AVR’lerde sessizlik. EDID/ eARC negotiation profilinde uyumsuzluk; profil ve CEC şeması güncellenince ses geldi.

• Vaka C – Uygulama çöküyor: DRM modülleri SoC-ID’ye bağlı. Lisans yeniden bağlandı; 4K oynatma ve reklam katmanları düzeldi.

16) Saha İpuçları: Küçük Dokunuşlar

• Güç sekansı prob uçlarını kalıcı test noktalarına sabitleyin; aç/kapa döngülerinde aynı noktayı izleyin.

• Yük altı osiloskop: HDMI el sıkışması anında core/IO rail çökmesini yakalayın.

• Foto belgeleme: BGA öncesi/sonrası, kalkan ve pad dizaynı kayıt altına alın.

• Soğuk-sıcak profil testi: 10 °C–40 °C aralığında performans eğrisi.

17) Garanti, Lisans ve Etik İletişim

SoC değişimi işletim sisteminin kimlik ve lisans katmanlarına dokunur.

• Kullanıcıya DRM/uygulama kimliklerinin yeniden etkinleştirme gerektirebileceğini açıklayın.

• “Her şey daha hızlı olur” genellemesi yerine hangi senaryolarda artış beklenir (arayüz, akış, oyun) net ifade edin.

• Üretici onayı olmayan revizyon yükseltmelerinde garanti kapsamı ayrıca konuşulmalı.

18) Hatalı Onarım Nedenleri: Niçin Tekrar Gelir?

• Reball yetersizliği: Birkaç hafta sonra mikro çatlak.

• DDR ihmal edildi: SoC sağlam ama bellek erişim hatası kalıcı.

• Güç sekansı bozumu: Enable sırası değişti; sıcakta reset.

• Termal yanlış: Soğutucu boşluğu, sensör okumalarını yanıltıp throttle’ı tetikler.

• Firmware eşleştirmesi atlandı: DRM/HDCP/EDID karmaşası.

19) Uzun Ömür Stratejisi: Sistem Mühendisliği Yaklaşımı

• Termal tasarımı kalıcı iyileştirin: daha kaliteli pad, bakır yayılım, kalkan içi hava yolu.

• Güç bütünlüğü: Düşük gürültülü LDO/SMPS ve doğru kapasitör ESR penceresi.

• DDR sağlığı: Layout hassasiyetine saygı, Vtt/Vref kalitesi.

• Yazılım bakımı: Bootloader/firmware profilleri ve EDID/HDCP güncel kalsın.

• EMI hijyeni: Kalkan montajı, kablo güzergâhları, Wi-Fi/BT anten eş dostluğu.

20) Gerçek Dünya Test Merdiveni

1. Soğuk boot süre ölçümü, menü akıcılığı.

2. OTT 4K HDR akış, altyazı/menü pop-up eşliğinde.

3. HDMI 2.1 oyun: VRR/ALLM aktif, uzun süreli test.

4. eARC: Çok kanallı PCM / bitstream geçişleri.

5. Uyku/uyanma: CEC ile uyanma, senaryo ardışıkları.

6. Ağ yükü: Wi-Fi doygun ağda arayüz tepkisi.

7. Uzun ısı: 2–3 saatlik stres koşusunda throttle/görüntü drop.

21) Atölye İçin Hızlı Kontrol Listesi (Altın Özet)

• ESD + ön ısıtma + pad koruma.

• SoC uyumluluğu: PMIC/DDR/TCON/HDMI.

• Boot güvenliği: Secure-boot/DRM/HDCP/EDID eşleşmesi.

• Reball profili ve flux temizliği.

• Termal blok/pad yenileme, kalkan tam oturuş.

• DDR stres ve güç sekansı osiloskopu.

• HDMI 2.1/eARC/VRR/ALLM testleri.

• Görüntü kalibrasyonu: gri skala, CMS, gamma.

• OTT/uygulama/oyun senaryoları.

• Rapor ve kullanıcı bilgilendirmesi.

Sonuç

SoC değişimi, TV’nin yalnızca “işlemcisini yenilemek” değildir; tüm sistemin güç, zamanlama, bellek, güvenlik ve termal dengesini yeniden kurmaktır. Başarının anahtarı, doğru teşhis ve mimarinin bütünü ile düşünmektir: Güç sekansı ve PLL kararlılığı, DDR bütünlüğü, HDMI/eARC ve DRM kimlikleri, görüntü/ses işleme zinciri, ağ hızlandırıcıları ve kullanıcı arayüzünün birlikte değerlendirilmesi gerekir.

BGA rework disiplinine uygun yapıldığında; arayüz akıcılığı hissedilir biçimde iyileşir, OTT servislerinde buffer/çökme sorunları azalır, oyun modunda gecikme düşer, HDR ton eşleme ve ölçekleme kalitesi gözle görünür şekilde artar. Ancak bu kazanımların kalıcı olabilmesi için termal yönetim (soğutucu, pad, hava yolu), güç hijyeni (LDO/SMPS, ESR penceresi), DDR sağlığı (Vtt/Vref, eğitim), firmware/EDID/DRM uyumu ve EMI düzeni birlikte ele alınmalıdır.

Bu sistematik yaklaşım; kısa vadede kullanıcıya “daha hızlı, daha canlı” bir deneyim, uzun vadede ise kararlı bir platform sunar. Sonuç olarak, TV System-on-Chip (SoC) Değişimi, yalnızca bir onarım değil; televizyonun ömür döngüsünü uzatan, yeteneklerini genişleten stratejik bir yeniden mühendislik adımıdır.

Ankara’nın Televizyon ve Uydu Çözüm Merkezi: Her Şey İçin Yanınızdayız!
Televizyonunuzla ilgili her türlü ihtiyaca tek bir noktadan çözüm sunuyoruz! Mobilya tasarım hizmetimizle televizyonunuzun arkasına özel paneller hazırlıyor, estetik ve işlevsel çözümler üretiyoruz. Ayrıca televizyonunuzun ön panelinde oluşabilecek her türlü arızayı tamir ediyor, kırılan panellerinizi yenisiyle değiştiriyoruz. Led yanması gibi sık karşılaşılan sorunları profesyonel müdahalelerle gideriyor ve televizyonunuzun ilk günkü performansına ulaşmasını sağlıyoruz. Bununla da kalmıyor, yeni aldığınız televizyonları özenle kuruyor, kullanıma hazır hale getiriyoruz. Her marka ve model televizyon için sunduğumuz bu kapsamlı hizmetlerle, televizyon keyfinizin hiç kesilmemesini garanti ediyoruz.
Uydu kurulumu ve ayarlama konusunda da uzman ekibimizle yanınızdayız. İster bireysel, ister site yönetimi olsun, uydu sistemlerinin kurulum ve bakımını profesyonellikle gerçekleştiriyoruz. Büyük sitelere toplu uydu kurulumu sağlarken, kişisel taleplere de özel çözümler üretiyoruz. Ankara’nın tüm semtlerinde hizmet veriyoruz; ancak yalnızca Ankara ile sınırlı değiliz! Başka şehirlerden gelen taleplerinizi de karşılıyor, size en uygun çözümleri sunmak için var gücümüzle çalışıyoruz. Televizyon ve uyduyla ilgili aklınıza gelebilecek her konuda yetkin bir hizmet sunma iddiasındayız.
Çocuğunuz oyuncak fırlattı ve ekran mı karardı? Bu tür problemlerle sık sık karşılaşıyoruz ve neyse ki bu gibi durumlar bizim uzmanlık alanımızda! Hem bireysel hem de kurumsal müşterilerimize sunduğumuz güvenilir, hızlı vze etkili çözümlerle televizyonlarınızın ömrünü uzatıyor, konforunuzu artırıyoruz. Eğer televizyonunuzla ilgili bir sorun yaşıyorsanız ya da ihtiyaç duyduğunuz uydu hizmetlerini düşünüyorsanız, doğru yerdesiniz. Televizyon keyfinizin kesintisiz devam etmesi için bir telefon kadar uzağınızdayız!

Yenimahalle Tv Editörü

Biyografinin Tamamını Gör